काठमाडौं । चालु आर्थिक वर्ष २०८०/८१ को तेस्रो त्रैमासिक अवधिसम्ममा मुलुकले साढे १० खर्ब रुपैयाँभन्दा बढीको व्यापार घाटा व्यहोरेको छ । भन्सार विभागले सार्वजनिक गरेको तथ्यांकअनुसार गत चैत मसान्तसम्ममा कूल रु १२ खर्ब ८१ अर्ब ३१ करोड ५८ लाख बराबरको वैदेशिक व्यापार गर्दा नेपालले रु १० खर्ब ५३ अर्ब ४२ करोड ३८ लाख रुपैयाँघाटा व्यहोरेको हो। चालु आर्थिक वर्षको नौ महिना अवधिमा ११ खर्ब ६७ अर्ब ३६ करोड ९८ लाख बराबरको आयात र एक खर्ब १३ अर्ब ९४ करोड ६० लाख रुपैयाँ बराबरको निर्यात भएको विभागको तथ्यांकबाट देखिन्छ ।
चालु आर्थिक वर्षको तेस्रो त्रैमासिक समीक्षा अवधिसम्ममा गत आर्थिक वर्षको सोही अवधिको तुलनामा आयात २.८४, निर्यात ३.६६, व्यापार घाटा २.७५ र समग्र वैदेशिक व्यापार दुई दशमलव ९२ प्रतिशतले घटेको छ । गत आर्थिक वर्षको सुरुआती नौ महिना अवधिमा मुलुकले कुल रु १३ खर्ब १९ अर्ब ७८ करोड ८९ लाख बराबरको वैदेशिक व्यापार गर्दा १० खर्ब ८३ अर्ब २२ करोड ९० लाख रुपैयाँ बराबर व्यापार घाटा ब्यहोरेको थियो ।
नेपालले सबैभन्दा ठूलो वैदेशिक व्यापार गर्ने छिमेकी मुलुक भारतसँग मात्र यो अवधिमा रु छ खर्ब ५१ अर्ब ८० करोड व्यापार घाटा ब्यहोरेको छ । भारतबाट रु सात खर्ब २९ अर्ब ६५ करोड ८५ लाख बराबरको वस्तु आयात हुँदा ७७ अर्ब ८५ करोड ५२ लाख रुपैयाँ बराबरको निर्यात भएको छ ।
त्यस्तै, अर्को छिमेकी मुलुक चीनसँग रु दुई खर्ब १६ अर्ब ७६ करोड ९५ लाख बराबरको आयात गर्दा दुई अर्ब ११ करोड ४४ लाख रुपैयाँ बराबरको मात्रै निर्यात भएको छ । चीनसँगको व्यापार घाटा दुई खर्ब १४ अर्ब ६५ करोड रुपैयाँबराबर छ । नेपालले गर्ने वैदेशिक व्यापारमा बढी घाटा देखिएको मुलुकमा संयुक्त अरब इमिरेट्स (यूएई) तेस्रो स्थानमा छ ।
यूएईबाट २० अर्ब ४८ करोड सात लाख बराबरको आयात हुँदा रु एक अर्ब ९५ करोड ७९ लाख रुपैयाँको मात्रै निर्यात भएको छ । युएईसँगको व्यापारघाटा १८ अर्ब ५२ करोड २७ लाख रुपैयाँ छ । त्यसैगरी, नेपालले बढी व्यापार घाटा व्यहोरेका मुलुकमा युक्रेन चौथो, मलेसिया पाँचौँ र अस्ट्रेलिया छैटौँ स्थानमा छन् । यी मुलुकसँगको व्यापारघाटा क्रमशः १४ अर्ब ९० करोड, १४ अर्ब १६ करोड र नौ अर्ब पाँच करोड रुपैयाँ छ ।
नेपालले ३२ वटा मुलुकसँगको वैदेशिक व्यापारमा नाफा कमाएको छ । सबैभन्दा धेरै व्यापार नाफा डेनमार्कसँग देखिएको छ । डेनमार्कमा नेपालले २८ करोड ७७ लाख ७१ हजार बराबरको आयात र ६७ करोड ८३ लाख ७५ हजार रुपैयाँ बराबरको निर्यात गर्दा ३९ करोड छ लाख तीन हजार रुपैयाँ व्यापार नाफा कमाएको छ ।
त्यस्तै, अफगानिस्तानसँग १८ करोड नौ लाख, नर्वेसँग रु १० करोड ८४ लाख र सुडानसँग तीन करोड ४३ लाख रुपैयाँ व्यापार नाफा देखिएको छ ।