काठमाडौं । सर्वोत्तम सिमेन्टले प्रभावित स्थानीय र वैदेशिक रोजगारमा रहेका नेपालीहरुका लागि एकै दिन प्राथमिक सेयर (आईपीओ) खुलाएको थियो ।
माघ १० गतेसम्म आवेदन दिने समय तोकिएकोमा वैदेशिक रोजगारीमा जानेहरुबाट ८.६ गुणा धेरै आवेदन पर्यो । तर त्यहीं कम्पनीको आईपीओ प्रभावित स्थानीयका हकमा भने पूर्ण रुपमा बिक्री नभएपछि माघ २५ गतेसम्म अवधि थप गरिएको छ । थपिएको अवधिसम्म पनि प्रभावित स्थानीयका लागि छुट्याइएको सम्पूर्ण ९ लाख ३० हजार कित्ता सेयर बिक्न मुस्किल पर्ने देखिन्छ ।
वैदेशिक रोजगारमा जानेहरुका लागि २ लाख ६७ हजार कित्ता सेयर खुलाइएकोमा अन्तिम दिनसम्म बुधबार साँझ ५ बजेसम्म २३ लाख ४ हजार ८ सय कित्ताका लागि आवेदन परेको छ । स्थानीय प्रभावितका लागि छुट्याइएको सेयर बिक्री नहुनुमा धितोपत्र बोर्डले राखेको ३ वर्षको लकइन पिरियड नै प्रमुख बाधक रहेको पाइएको छ ।
सर्वोत्तम सिमेन्टको आईपीओ खुलिरहेको स्थान पाल्पा रिब्दिकोट ३ का धनबहादुर आलेले भने ‘अहिले लगानी गरेर, त्यो पैसा ३ वर्षसम्म बन्धक बन्ने रहेछ, त्यहीं भएर धेरैले आईपीओ भर्ने चाहना देखाएनन् ।’
सर्वोत्तम मात्रै होइन, यसअघि शिवम्, घोराही, सोनापुर सिमेन्टको पनि आईपीओ पूर्ण रुपमा बिक्री नभएको दृष्टान्त छन् । प्रभावित स्थानीयले सेयर पाए पनि सो सेयर ३ वर्षसम्म बेच्न नपाउनेगरी जबरजस्त गरिएको व्यवस्थाले स्थानीयको रुची कम हुन गएको हो । आम सर्वसाधारणलाई सेयर बाँडफाँट भएको ३ वर्षपछि मात्रै प्रभावितले सेयर बेच्न पाउनेगरी लकइन अवधि राखिएको छ । तर वैदेशिक रोजगारमा रहेका र आम सर्वसाधारणले भने तुरुन्तै सेयर बेच्न पाउँछन् ।
सीडीएस एण्ड क्लियरिङका सीईओ पूर्णप्रसाद आचार्यले पनि प्रभावित स्थानीयका लागि लकइन पिरियड राखिनुले पनि समयमै सेयर बिक्री नहुने गरेको बताए । ‘मुख्य समस्या नै लकइन पिरियड राखिनु हो, गाउँँघरमा पैसा जुटाएर सेयरमा हाल्नुपर्ने हुन्छ, तर त्यो पैसा ३ वर्षसम्म बन्धक हुने भएपछि पनि रुची कम भएको हो’ आचार्यले भने । प्रभावित स्थानीयका लागि लकइनको व्यवस्था हटाउनुपर्ने उनको भनाई । ‘स्थानीयले भर्ने सेयर थोरै थोरै मात्रामा हुन्छ, त्यसकारण उनीहरुका लागि लकइन अवधि हटाए हुन्छ’ उनले भने ।
प्रभावित स्थानीयको सेयरमा लकइन अवधि हटाउँदा आफूहरूलाई कुनै अप्ठेरो नरहेको बताउँछन् स्वतन्त्र ऊर्जा उत्पादकहरूको संस्था ९इप्पान० अध्यक्ष गणेश कार्की । ‘स्थानीयले पनि यो लकइन हटाउन भनेर सुझाव दिने गरेका छन्,’ उनी भन्छन्, ‘हामीले यसअघि बोर्डलाई पनि प्रस्ताव गरेका हौं । तत्कालीन अध्यक्ष रमेशकुमार हमाल सकारात्मक हुनुहुन्थ्यो, अब नयाँ अध्यक्षले प्रभावितको सेयरमा लकइन हटाउन पहल गर्नुपर्छ ।’